一、威妥玛拼音方案和汉语拼音方案对比
剑桥大学汉语教授威妥玛(T. F. Wade,1818—1895)在华任职期间,为方便外国人(主要是使用英语的人)学习和掌握汉语,由他根据北京读书音制订的拉丁字母拼音方案给汉字注音。这个方案以后被普遍 用来拼写中国的人名、地名等,一般称为威妥玛拼音。1958年2月11日,全国人大批准颁布《中文拼音方案》后,威妥玛拼音停止使用。《中文拼音方案》1958年2月11日,全国人大批准颁布《中文拼音方案》,这是中国人自己按照科学的语音学原理制定的专门拼写标准普通话的方案;1979年起,联合国决定采用《中文拼音方案》作为在各种拉丁字母文字中中国人名、地名的标准;1981年8月,国际标准化组织通过决议,规定把《中文拼音方案》作为文献工作中拼写有关中国的名称、词语的国际标准。1997年美国国会图书馆采用汉语拼音方案。
二、中文姓名音译说明
外文资料中文姓名音译通常采用的是威妥玛拼音,但是有些音译并不规范,已形成了一些习惯用法。如:孔子 konfucius,孙中山 sun yat-sen,毛泽东 MaoZedong,蔣介石Chiang Kai-shek。
三、威妥玛拼音和汉语拼音对照表
| Wade-Giles / 韦氏拼音 | Pinyin / 汉语拼音 | Wade-Giles / 韦氏拼音 | Pinyin / 汉语拼音 |
| a | a | mi | mi |
| ai | ai | miao | miao |
| an | an | mieh | mie |
| ang | ang | mien | mian |
| ao | ao | min | min |
| cha | zha | ming | ming |
| ch'a | cha | miu | miu |
| chai | zhai | mo | mo |
| ch'ai | chai | mou | mou |
| chan | zhan | mu | mu |
| ch'an | chan | na | na |
| chang | zhang | nai | nai |
| ch'ang | chang | nan | nan |
| chao | zhao | nang | nang |
| ch'ao | chao | nao | nao |
| che | zhe | nei | nei |
| ch'e | che | nen | nen |
| chen | zhen | neng | neng |
| ch'en | zhen | ni | ni |
| cheng | zheng | niang | niang |
| ch'eng | cheng | niao | niao |
| chi | ji | nieh | nie |
| ch'i | qi | nien | nian |
| chia | jia | nin | nin |
| ch'ia | qia | ning | ning |
| chiang | jiang | niu | niu |
| ch'iang | qiang | no | nuo |
| chiao | jiao | nu | nu |
| ch'iao | qiao | nuan | nuan |
| chieh | jie | nung | nong |
| ch'ieh | qie | nü | nü |
| chien | jian | nüeh | nüe |
| ch'ien | qian | o | e |
| chih | zhi | ou | ou |
| ch'ih | chi | pa | ba |
| chin | jin | p'a | pa |
| ch'in | qin | pai | bai |
| ching | jing | p'ai | pai |
| ch'ing | qing | pan | ban |
| chiu | jiu | p'an | pan |
| ch'iu | qiu | pang | bang |
| chiung | jiong | p'ang | pang |
| ch'iung | qiong | pao | bao |
| cho | zhuo | p'ao | pao |
| ch'o | chuo | pei | bei |
| chou | zhou | p'ei | pei |
| ch'ou | chou | pen | ben |
| chu | zhu | p'en | pen |
| ch'u | chu | peng | beng |
| chua | zhua | p'eng | peng |
| chuai | zhuai | pi | bi |
| ch'uai | chuai | p'i | pi |
| chuan | zhuan | piao | biao |
| ch'uan | chuan | p'iao | piao |
| chuang | zhuang | pieh | bie |
| ch'uang | chuang | p'ieh | pie |
| chui | zhui | pien | bian |
| ch'ui | chui | p'ien | pian |
| chun | zhun | pin | bin |
| ch'un | chun | p'in | pin |
| chung | zhong | ping | bing |
| ch'ung | chong | p'ing | ping |
| chü | ju | po | bo |
| ch'ü | qu | p'o | po |
| chüan | juan | pou | ou |
| ch'üan | quan | pu | bu |
| chüeh | jue | p'u | pu |
| ch'üeh | que | sa | sa |
| chün | jun | sai | sai |
| ch'ün | qun | san | san |
| en | en | sang | sang |
| erh | er | sao | sao |
| fa | fa | se | se |
| fan | fan | sen | sen |
| fang | fang | seng | seng |
| fei | fei | sha | sha |
| fen | fen | shai | shai |
| feng | feng | shan | shan |
| fo | fo | shang | shang |
| fou | fou | shao | shao |
| fu | fu | she | she |
| ha | ha | shen | shen |
| hai | hai | sheng | sheng |
| han | han | shih | shi |
| hang | hang | shou | shou |
| hao | hao | shu | shu |
| hei | hei | shua | shua |
| hen | hen | shuai | shuai |
| heng | heng | shuan | shuan |
| ho | he | shuang | shuang |
| hou | hou | shui | shui |
| hsi | xi | shun | shun |
| hsia | xia | shuo | shuo |
| hsiang | xiang | so | suo |
| hsiao | xiao | sou | sou |
| hsieh | xie | ssu | si |
| hsien | xian | su | su |
| hsin | xin | suan | suan |
| hsing | sui | sui | |
| hsiu | xiu | sun | sun |
| hsiung | xiong | sung | song |
| hsü | xu | szu | si |
| hsüan | xuan | ta | da |
| hsüeh | xue | t'a | ta |
| hsün | xun | tai | dai |
| hu | hu | t'ai | tai |
| hua | hua | tan | dan |
| huai | huai | t'an | tan |
| huan | huan | tang | dang |
| huang | huang | t'ang | tang |
| hui | hui | tao | dao |
| hun | hun | t'ao | tao |
| hung | hong | te | de |
| huo | huo | t'e | te |
| i | yi | teng | deng |
| jan | ran | t'eng | teng |
| jang | rang | ti | di |
| jao | rao | t'i | ti |
| je | re | tiao | diao |
| jen | ren | t'iao | tiao |
| jeng | reng | tieh | die |
| jih | ri | t'ieh | tie |
| jo | ruo | tien | dian |
| jou | rou | t'ien | tian |
| ju | ru | ting | ding |
| juan | ruan | t'ing | ting |
| jui | rui | tiu | diu |
| jun | run | to | duo |
| jung | rong | t'o | tuo |
| ka | ga | tou | dou |
| k'a | ka | t'ou | tou |
| kai | gai | tu | du |
| k'ai | kai | t'u | tu |
| kan | gan | tuan | duan |
| k'an | kan | t'uan | tuan |
| kang | gang | tui | dui |
| k'ang | kang | t'ui | tui |
| kao | gao | tun | dun |
| k'ao | kao | t'un | tun |
| kei | gei | tung | dong |
| ken | gen | t'ung | tong |
| k'en | ken | tzu | zi |
| keng | geng | tz'u | ci |
| k'eng | keng | tsa | za |
| ko | ge | ts'a | ca |
| k'o | ke | tsai | zai |
| kou | gou | ts'ai | cai |
| k'ou | kou | tsan | zan |
| ku | gu | ts'an | can |
| k'u | ku | tsang | zang |
| kua | gua | ts'ang | cang |
| k'ua | kua | tsao | zao |
| kuai | guai | ts'ao | cao |
| k'uai | kuai | tse | ze |
| kuan | guan | ts'e | ce |
| k'uan | kuan | tsei | zei |
| kuang | guang | tsen | zen |
| k'uang | kuang | ts'en | cen |
| kuei | gui | tseng | zeng |
| k'uei | kui | ts'eng | ceng |
| kun | gun | tso | zuo |
| k'un | kun | ts'o | cuo |
| kung | gong | tsou | zou |
| k'ung | kong | ts'ou | cou |
| kuo | guo | tsu | zu |
| k'uo | kuo | ts'u | cu |
| la | la | tsuan | zuan |
| lai | lai | ts'uan | cuan |
| lan | lan | tsui | zui |
| lang | lang | ts'ui | cui |
| lao | lao | tsun | zun |
| le | le | ts'un | cun |
| lei | lei | tsung | zong |
| leng | leng | ts'ung | cong |
| li | li | wa | wa |
| liang | liang | wai | wai |
| liao | liao | wan | wan |
| lieh | lie | wang | wang |
| lien | lian | wei | wei |
| lin | lin | wen | wen |
| ling | ling | weng | weng |
| liu | liu | wo | wo |
| lo | luo | wu | wu |
| lou | lou | ya | ya |
| lu | lu | yai | yai |
| luan | luan | yang | yang |
| lun | lun | yao | yao |
| lung | long | yeh | ye |
| lü | lü | yen | yan |
| lüan | luan | yin | yin |
| lüeh | lüe | ying | ying |
| ma | ma | yo | yo |
| mai | mai | yu | you |
| man | man | yung | yong |
| mang | mang | yü | yu |
| mao | mao | yan | yuan |
| mei | mei | yüeh | yue |
| men | men | yün | yun |
| meng | meng |